آیت‌الله دکتر سید مصطفی محقق داماد
عضو هیات علمی دانشکده حقوق دانشگاه شهید بهشتی گفت: در بحث رحم جایگزین، قرارداد مابین مادر نخستین و مادر دوم است که مشخص می‌کند مادر واقعی چه کسی است.
آیت‌الله دکتر سید مصطفی محقق داماد در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) در خصوص حد و حدود قراردادها در رحم جایگزین، تصریح کرد: در این بحث، موضوع اصلی رابطه دو مادر است؛ مادری که تخمک را اهدا می‌کند و مادری که جنین را در رحم خود پرورش می‌دهد.
وی ادامه داد: فقهای معاصر معتقدند مادری که جنین را در رحم خود پرورش می‌دهد، مادر اصلی است و بر اساس آیات قرآن نیز مادر کسی است که فرزند را می‌زاید، پس مادر دارای رحم جایگزین، مادر واقعی است.
این حقوقدان با بیان اینکه در صدر اسلام موضوع رحم جایگزین مطرح نبوده است، افزود: بر اساس ادله رضاع، مادری رضاعی است که بچه را شیر می‌دهد و با وی ارتباط برقرار می‌کند و آثار حقوقی نیز بر وی مترتب می‌شود ولی در بحث رحم جایگزین آنچه مهم است، قرارداد مابین مادر نخستین و مادر دوم است که مشخص می‌کند مادر واقعی چه کسی است.
محقق داماد اظهار کرد: فرزندخوانده، فرزند واقعی نیست. مادرخوانده نیز با سوگند و قرارداد مادر نمی‌شود.
وی خاطرنشان کرد: استفاده از حق در قلمرو انسان است؛ بنابراین مادر می‌تواند بر اساس قرارداد از حق مادر بودن خود بگذرد ولی کسی نمی‌تواند تعهد کند که فرزند نباشد بلکه فقط مجاز است که متعهد شود ادعای میراث نمی‌کند.
